Trends Werk & Inkomen 2023

In 2023 6% meer zaken over Werk & Inkomen

Aantal zaken over werk & inkomen

Na jaren van daling steeg voor het eerst het aantal werkgerelateerde vragen in 2023 weer. De geschillen gaan vooral over ziekte- en re-integratie, arbeidsvoorwaarden en verstoorde arbeidsrelatie. Ziekte- en re-integratiezaken ontvangen we nog steeds in grote aantallen. We zagen een stijging van 15% in 2023. We verwachten dat dit aantal voorlopig hoog blijft. Ook zien we nog steeds hoge aantallen bij zaken over arbeidsvoorwaarden. Dit is deels verklaarbaar door de krappe arbeidsmarkt. Werknemers durven werkgevers eerder aan te spreken op betere arbeidsvoorwaarden en het beter naleven daarvan.

Top 3 zaken over Werk in 2023

1. Ziekte, re-integratie en ontslag:  5.282
2. Arbeidsvoorwaarden: 4.327
3. Verstoorde arbeidsrelatie: 2.993

Meldingen over reorganisaties in 2023

Bedrijven blijven reorganiseren. Functies van werknemers vervallen of veranderen daardoor. Werkgevers proberen er eerst met werknemers uit te komen. Bijvoorbeeld door aanpassen van de functie. Of via een vaststellingsovereenkomst als het gaat om ontslag of functieverval. Het aantal meldingen waarin een ontslagvergunning is aangevraagd bij het UWV voor bedrijfseconomisch ontslag stijgt echter nog niet. Dit komt waarschijnlijk omdat werkgevers er steeds vaker uitkomen met hun werknemers.

Juridische ontwikkelingen arbeidsrecht 2023

In 2023 waren er een aantal belangrijke juridische ontwikkelingen in het arbeidsrecht.

1. Wetsvoorstel wijziging re-integratieverplichtingen tweede ziektejaar
   Dit geldt voor werknemers van kleine en middelgrote werkgevers. Het idee van deze wet is om de re-integratieverplichtingen voor kleine werkgevers en het MKB minder zwaar te maken en een extra ontslaggrond toe te voegen.
2. Wetsvoorstel verduidelijking ZZP en rechtsvermoeden op basis van een tarief
   Het idee van deze wet is om duidelijker en makkelijker te kunnen vaststellen of iemand echt zelfstandige is. Of dat iemand toch werkzaam is op basis van een arbeidsovereenkomst. De verwachting is dat er op dit moment veel sprake is van ‘schijnzelfstandige’ ZZP’ers. Waarvan op basis van de verduidelijking en dit rechtsvermoeden toch sprake blijkt van een arbeidsovereenkomst.
3. Wetsvoorstel verandering regels concurrentiebeding
   Het idee is dat werkgevers minder makkelijk een beroep kunnen doen op het concurrentiebeding. En als een werknemer wordt gehouden aan het concurrentiebeding, werkgevers een vergoeding moeten betalen aan de werknemer. In de rechtspraak proberen sommige werknemers hier al hun voordeel mee te doen. Dit is nog niet gelukt. Zolang er nog geen wet is, kunnen werknemers zich daar nog niet op beroepen. De nieuwe regering moet hierover een wetsvoorstel opstellen. 
4. Wetsvoorstel ‘Werken waar je wilt’ behandeld en niet aangenomen
   De Wet flexibel werken geeft de werknemer nu al het recht om een verzoek aan de werkgever te doen om zijn arbeidsplaats aan te passen. Dus er zijn wel nog mogelijkheden op dit vlak.

Uitspraken Hoge Raad in 2023

De Hoge Raad deed in 2023 verschillende uitspraken op verschillende gebieden binnen het arbeidsrecht.

Uitspraken Hoge Raad over vakantie

In 2023 deed de hoge raad belangrijke uitspraken op het gebied van vakantie.

1. Vakantiedagen afboeken tijdens ziekte mag niet zonder toestemming
   Ook niet als de werknemer vakantie aanvroeg voor hij ziek werd en met toestemming van de bedrijfsarts op vakantie gaat.
2. Geen verschil in loon tussen wettelijke- en bovenwettelijke vakantiedagen
   Voor een bovenwettelijke vakantiedag heb je recht op evenveel loon als voor een wettelijke vakantiedag.
3. Vervallen van niet opgenomen vakantiedagen
   Niet opgenomen vakantiedagen vervallen of verjaren niet als de werkgever niet heeft voldaan aan de zorg- en informatieplicht. Voor werkgevers is het dus extra belangrijk om zich goed te houden aan de zorg- en informatieplicht. Meer over geldigheid van vakantiedagen. 

Uitspraak in zaak over maaltijdbezorgdiensten

De Hoge Raad oordeelde dat fietsbezorgers van maaltijdbezorgdiensten als Deliveroo niet werkzaam zijn als zzp’er. Zij werken in de praktijk als werknemer op basis van een arbeidsovereenkomst. Een interessante zaak. Men hoopte dat de Hoge Raad meer duidelijkheid zou geven over de kwalificatie van arbeidsrelaties in het algemeen. De Hoge Raad laat het aan het kabinet om meer duidelijkheid te geven over schijnzelfstandigheid. Hiervoor is het ‘Wetsvoorstel verduidelijking ZZP en rechtsvermoeden op basis van een tarief’ gemaakt.

Slapende dienstverbanden

Een werkgever hoeft niet altijd het dienstverband van een langdurig zieke medewerkers te beëindigen. Bijvoorbeeld als er nog reële re-integratiemogelijkheden bestaan. Maar wanneer moet je dat dan toetsen? In 2023 kwam hier duidelijkheid over. Het gaat om het moment dat de werknemer de werkgever vraagt zijn arbeidsovereenkomst te beëindigen. Wil de werkgever niet instemmen met het beëindigingsvoorstel van de werknemer? Dan moet de werkgever met bewijzen, feiten en omstandigheden onderbouwen dat er op dat moment nog reële re-integratiemogelijkheden zijn.

Uitspraken over ontslag op staande voet

Onderwerp van discussie in deze zaken is vaak:

• Of sprake is van een deugdelijk onderzoek naar de gedragingen van de werknemer. En als dit niet zo is, dat de dringendheid van het ontslag in de weg staat.
• Hoe het bewijs gewaardeerd moet worden.
• Of het ontslag voldoet aan de mededelingseis. De werkgever moet namelijk direct de reden van het ontslag op staande voet mededelen.