Wat te doen bij overlast door vuurwerk?

Jaarlijkse traditie of bron van overlast?

De laatste jaren neemt de discussie over zelf vuurwerk afsteken steeds meer toe. Sommige mensen zijn van mening dat het milieu te zwaar belast wordt en dat er een hoog risico op gevaar bestaat. Daarnaast kan vuurwerk zorgen voor stress bij dieren. Toch blijft vuurwerk voor velen een geliefde traditie. Mensen genieten op veilige afstand achter het raam of door zelf knal- en siervuurwerk af te steken.

Wat voor soorten vuurwerk zijn er?

In Nederland wordt vuurwerk in verschillende categorieën ingedeeld, dit zijn:

Categorie F1 (kinder- en fopvuurwerk)

Dit type vuurwerk mag het hele jaar door verkocht en afgestoken worden. Voorbeelden zijn sterretjes en knalerwten.

Categorie F2 (consumentenvuurwerk)

Dit type vuurwerk is te koop van 28 december tot en met 31 december. Het mag worden afgestoken op Oudejaarsavond vanaf 18:00 uur tot Nieuwjaarsdag 02:00 uur.

Toegestaan zijn:

Cakes;
Compoundboxen;
Grondbloemen;
Fonteintjes.

Verboden zijn (ongeacht de categorie):

Knalvuurwerk (zoals rotjes);
Knalstrengen (zoals Chinese matten);
Losse enkelshotsbuizen (single shots);
Losse vuurpijlen;
Romeinse kaarsen;
Babypijltjes.

Het in sommige provincies populaire carbidschieten is ook niet altijd toegestaan. Dat geldt ook voor wensballonnen. Informeer bij uw gemeente wat er wel en niet is toegestaan.

Categorie F3 en F4 (professioneel vuurwerk)

Veel (grote) steden kennen een spectaculaire nationale vuurwerkshow met grootse vuurwerkeffecten. Het type vuurwerk dat hiervoor meestal gebruikt wordt is alleen toegestaan voor professioneel gebruik en mag alleen worden afgestoken door erkende professionals. Dat geldt ook voor andere pyrotechnische producten.

Hoe herken ik (il)legaal vuurwerk?

Illegaal vuurwerk is vaak gevaarlijk omdat het niet aan de veiligheidsnormen voldoet. We kennen allemaal de trieste nieuwsberichten over ernstig letsel door (meestal) illegaal vuurwerk. Koop daarom altijd legaal vuurwerk bij een betrouwbare verkoper. Deze verkopers hebben een geldige vergunning van de gemeente. Ook controleren ze de identiteit van de koper en verkopen ze alleen legaal vuurwerk met de volgende verplichte markeringen en gebruiksaanwijzingen:

De tekst: 'Geschikt voor particulier gebruik';
Een Nederlandse gebruiksaanwijzing;
Een CE-markering;
Het productiejaar;
Een adres van de fabrikant of importeur;
Welke categorie vuurwerk het betreft (F1 of F2): Producten met F3 of F4 zijn niet toegestaan voor niet-professioneel gebruik. Producten met een T of P zijn geen vuurwerk, hebben andere veiligheidsvoorschriften en mogen niet als consumentenvuurwerk gebruikt worden;
Minimale leeftijd en minimale afstand;
Een vermelding of afbeelding van de effecten van het vuurwerk na het afsteken.

Hoe weet ik of een verkoper van vuurwerk betrouwbaar is?

Een betrouwbare vuurwerkverkoper voldoet aan de volgende eisen:

Er is een geldige verkoopvergunning van de gemeente afgegeven.
De verkoper moet de leeftijd van de koper controleren (voor F1 vanaf 12 jaar en voor F2 vanaf 16 jaar).
Er wordt alleen vuurwerk met de hierboven genoemde eigenschappen/markeringen verkocht.
De verkoper houdt zich aan de wettelijke verkoopdagen.
Er hangt een bordje met de tekst: ‘Verkoop vuurwerk. Roken en open vuur verboden’.
Er wordt een veiligheidsbril en een aansteeklont ter beschikking gesteld.
De verkoper geeft duidelijke informatie over het veilig afsteken van het aangekochte vuurwerk;
Er wordt niet meer dan 25 kilo vuurwerk verkocht per klant.

Twijfelt u? Bel dan de gemeente.

Wat zijn de regels rondom het afsteken van vuurwerk door kinderen?

Kinderen mogen vuurwerk afsteken, maar er zijn wel leeftijdsgrenzen. Vanaf 12 jaar is Categorie F1 toegestaan en vanaf 16 jaar mogen ze Categorie F2 afsteken. Het is altijd verstandig om als ouder erop toe te zien dat alle regels opgevolgd worden en het vuurwerk op een veilige manier wordt afgestoken.

Verantwoordelijkheid van ouders

Als ouder kun je verantwoordelijk worden gehouden als je kind schade veroorzaakt met vuurwerk of de regels niet volgt. Zorg daarom dat uw kind veilig en volgens de regels vuurwerk afsteekt.

Mag je vuurwerk in of rondom huis bewaren? Zo ja, welke regels gelden er?

Thuis mag je tot 25 kilogram aan consumentenvuurwerk bewaren. Verder gelden de volgende eisen:

Het vuurwerk moet in de originele verpakking zitten.
Het vuurwerk is opgeslagen in een droge en koele ruimte.
De opslagruimte mag niet toegankelijk zijn voor onbevoegden.

Overlast of gevaar melden

Ervaart u overlast of ontdekt u een gevaarlijke situatie door (het afsteken van) vuurwerk? Neem dan contact op met de politie via 0900-8844. Wilt u liever anoniem blijven, meldt het dan bij Meld Misdaad Anoniem via 0800-7000. Bij minder acuut gevaar of minder acute overlast kunt u (ook) contact opnemen met de gemeente. Ook dit kan anoniem.

Hoe controleert de overheid dat de regels rondom vuurwerk worden nageleefd?

De overheid kijkt streng toe op het bezit en afsteken van vuurwerk. De handhaving van vuurwerkregels gebeurt via inspecties door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en lokale politiecontroles. Vaak nabij een landsgrens. Gemeenten spelen hierbij een belangrijke rol. Zij kunnen aanvullende regels instellen, zoals vuurwerkvrije zones, en zijn vaak verantwoordelijk voor de handhaving van deze lokale regelgeving.

Hoe kom ik erachter welke regels rondom vuurwerk er gelden in mijn omgeving?

Wilt u weten welke regels rondom vuurwerk specifiek in uw omgeving gelden? Raadpleeg dan de website van uw gemeente of neem contact op met de gemeentelijke balie.

Wat wordt er gedaan om vuurwerkmisbruik en -overlast te voorkomen?

Veel mensen weten (nog steeds) niet wat de regels rondom vuurwerk zijn. Of houden zich hier niet aan. Daarom heeft de overheid verschillende maatregelen genomen:

Campagnes: Overheidscampagnes informeren over de gevaren en regels van vuurwerk.
Vuurwerkvrije zones: Gemeenten kunnen bepaalde gebieden aanwijzen waar geen vuurwerk afgestoken mag worden.
Strikte handhaving: Boetes en inbeslagname van illegaal vuurwerk door politie en gemeentelijke handhavers.

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van vuurwerk voor mensen en dieren?

Het afsteken van vuurwerk brengt helaas gezondheidsrisico’s met zich mee. Voor mensen kan het leiden tot brandwonden, gehoorbeschadiging en oogletsel. Dieren kunnen angst en stress ervaren, dit kan onder andere zorgen voor vluchtgedrag.

Opruimen van vuurwerkrommel

Natuurlijk is de veroorzaker van de rommel hier zelf verantwoordelijk voor. Als de persoon die vuurwerk afsteekt zijn rommel laat liggen, riskeert deze een boete en/of de kosten worden op hem/haar verhaald. Voor ondernemers geldt de zogenaamde 25-meterregel. Pas daarna komt de gemeente in beeld bij zwerfafval. Zwerfafval wordt meestal niet op nieuwjaarsdag opgeruimd door de gemeente. En er zijn ook geen harde afspraken over wanneer het vuurwerkafval dan wel moet zijn opgeruimd. Blijft er rommel liggen, dan is het advies om daarover een melding te doen bij de gemeente. Dit kan meestal eenvoudig via de website (melding openbare ruimte).

Risico’s voor woning en bezittingen

Vuurwerk kan brand veroorzaken en materiële schade toebrengen aan een woning en bezittingen. Het is belangrijk om ramen en deuren te sluiten en uw auto op een veilige plek te parkeren om schade te voorkomen.

Wat moet ik doen en wie kan ik aanspreken als er schade ontstaat door vuurwerk?

Ontstaat er schade door vuurwerk? Bijvoorbeeld aan uw woning of zonnepanelen? Maak dan, als dat veilig kan, foto’s van de schade en noteer alle details. Meld de schade zo snel mogelijk bij je verzekeraar. Als iemand anders verantwoordelijk is voor de schade, kunt u proberen deze persoon aansprakelijk te stellen. Schade door vuurwerk is vaak gedekt onder uw opstal- of inboedelverzekering. Controleer hiervoor de exacte polisvoorwaarden.

Hoe kan ik schade of overlast door vuurwerk voorkomen?

Om schade of overlast door vuurwerk te voorkomen, kunt u het volgende doen:

Ramen en deuren sluiten: Voorkom dat vuurwerk uw huis binnenkomt.
Huisdieren veilig binnenhouden: Bied rust en verminder geluidsoverlast met muziek.
Op een veilige plek parkeren: Bescherm uw auto tegen vuurwerk.
Brandbeveiliging: Monteer rookmelders en houd blusmiddelen bij de hand.

Wat kan ik doen om stress en angst bij mijn (huis)dieren vanwege vuurwerk te verminderen?

Om stress en angst bij huisdieren te verminderen, houdt u ze binnen in een rustige ruimte en zet u rustgevende muziek aan. U kunt uw huisdier na overleg met een dierenarts mogelijk ook een kalmerend middel geven.

Welke bedrijven of diensten kunnen helpen bij het herstellen van vuurwerkschade?

Er zijn tal van bedrijven die gespecialiseerd zijn in schadeherstel, zoals glaszetters, aannemers en schoonmaakbedrijven. Raadpleeg uw verzekeraar voor een lijst van erkende herstelbedrijven.

Welke milieu- of diervriendelijke alternatieven bestaan er voor vuurwerk?

Alternatieven voor traditioneel vuurwerk zijn onder andere:

Laser- en lichtshows: Veel gemeenten organiseren alternatieve lichtshows die geen geluidsoverlast veroorzaken.
Biologisch afbreekbaar vuurwerk: Dit vuurwerk veroorzaakt minder afval en milieuschade.

Wat kan ik zelf doen om ervoor te zorgen dat ik anderen niet tot last ben met vuurwerk?

Tips voor veilige afsteekpraktijken:

Koop alleen legaal vuurwerk;
Hou je aan de afsteektijden en -regels;
Steek je vuurwerk veilig af (kijk op de website van de Rijksoverheid voor tips);
Ruim vuurwerkafval direct op.

Heeft u te maken met vuurwerkoverlast?

En komt u er met de tips in dit artikel niet uit? Neem dan contact op met onze juristen. Zij kunnen helpen met het zoeken naar een passende oplossing.