Wnra: Ambtenaren en werknemers hebben dezelfde rechtspositie
Vanaf 1 januari 2020 is met de komst van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra) de rechtspositie van een ambtenaar hetzelfde als van een werknemer met een arbeidsovereenkomst. In dit artikel leest u wat verandert. Maar ook wat hetzelfde blijft. De ambtenaar blijft namelijk gewoon ambtenaar.
Voorbeeld
U werkt al 12 jaar voor een gemeente. Plotseling staat u na een reorganisatie op straat. De gemeente heeft besloten dat uw functie in de nieuwe organisatie niet meer nodig is. U wilt dit besluit aanvechten, maar omdat u ambtenaar bent, kan dat jaren duren. De overheidswerkgever verleent namelijk eenzijdig ontslag. U kunt daartegen wel in bezwaar of beroep, maar zolang die procedure duurt is het ontslag wel van kracht.
Ambtelijke aanstelling wordt arbeidsovereenkomst
Op 1 januari 2020 veranderde door de Wnra de ambtelijke aanstelling in een arbeidsovereenkomst. Sinds dat moment is eenzijdig ontslag niet meer mogelijk. Een ontslag van een ambtenaar moet nu getoetst worden door de Kantonrechter of het UWV.
Bestaande voorwaarden gaan automatisch mee
De verandering naar een arbeidsovereenkomst gaat vanzelf. Uw instemming is niet nodig. En u hoeft er ook niet iets voor te ondertekenen. Alle bestaande arbeidsvoorwaarden gaan automatisch mee naar een arbeidsovereenkomst. Waarschijnlijk zal de overheidswerkgever u wel een nieuwe overeenkomst geven. Dit is een moment om extra op te letten of de bestaande arbeidsvoorwaarden goed zijn overgenomen.
Politie en defensie houden eenzijdige aanstelling en ontslag
De bijzondere regels over integriteit en de bijbehorende ambtseed of ambtsbelofte blijven wel bestaan. De overheid moet voor de uitoefening van haar taken kunnen vertrouwen op integere en loyale medewerkers.
Dit geldt in het bijzonder voor politie en defensie. Deze groep ambtenaren is daarom zelfs uitgezonderd van de ‘normalisering’ en blijft op de traditionele wijze eenzijdig aangesteld. Gezag van de overheid weegt bij deze groepen zwaarder dan het recht op een meer gelijkwaardige arbeidsverhouding.
Andere veranderingen vanaf 1 januari 2020 met de Wnra
-
Ambtenaren krijgen in veel gevallen recht op een transitievergoeding bij ontslag.
-
Toekomstige arbeidsvoorwaarden worden collectief in een CAO vastgelegd.
-
Bij geschillen hoeft u niet meer route van bezwaar en beroep te volgen. De kantonrechter wordt de bevoegde rechter die in de meeste gevallen op korte termijn aan beide partijen duidelijkheid kan geven bij geschillen.
-
Iedere werknemer in dienst bij een overheidswerkgever is vanaf 1 januari 2020 ambtenaar. Zo zijn werknemers in dienst bij, bijvoorbeeld, het UWV en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers straks ook ambtenaar. Dat is nu nog niet het geval.
Oude regels blijven gelden voor geschillen die al bestaan
Voor de overgang naar het nieuwe systeem is afgesproken dat alle geschillen die voor 1 januari 2020 zijn ontstaan nog op de oude wijze worden afgewikkeld. Dus via de weg van bezwaar en beroep.